Εδώ και εκατοντάδες χρόνια ο άνθρωπος ψήνει, αλέθει, εκχυλίζει και πίνει καφέ. Οι πρώτοι που γεύτηκαν τις ιδιότητες του καφέ ήταν αιθιοπικά κατσίκια του 9ου αιώνα, τα οποία είχαν μια ιδιαίτερη αγάπη για τα κεράσια του καφέ. Χρειάστηκαν μερικές εκατοντάδες χρόνια, ώστε οι άνθρωποι να πάρουν τα κατσίκια στα σοβαρά, και δεν ήταν παρά τον 15ο ή τον 16ο αιώνα που ο καφές καθιερώθηκε ως δημοφιλές ποτό σε πολλά μέρη του κόσμου, αφού εξαπλώθηκε στην Ευρώπη από την εξωτική ανατολή. Ωστόσο, μέχρι να γίνει τόσο διαδεδομένος ο καφές αλλά και αγαπητός σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό με τον τρόπο που τον γνωρίζουμε σήμερα, χρειάστηκε να περάσουν μερικά στάδια/ «κύματα».
1ο Κύμα Καφέ
Το πρώτο κύμα αναφέρεται γενικά σε μια αύξηση της κατανάλωσης του καφέ που συνέβη τον 19ο αιώνα. Δύο παράγοντες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτού του πρώτου κύματος του καφέ: 1ον η αεροστεγής – υπό κενό συσκευασία, η οποία επέτρεπε την αποθήκευση των καβουρδισμένων κόκκων καφέ για μεγάλο χρονικό διάστημα, διατηρώντας τα γευστικά τους χαρακτηριστικά και 2ον η στιγμιαία κοκκία. Έτσι, ο καφές έγινε προσιτός σε μεγαλύτερο καταναλωτικό κοινό. Η μαζική κατανάλωση του καφέ άλλαξε τα πρωινά παγκοσμίως.
2ο Κύμα Καφέ
Περνάμε στα επόμενα χρόνια και όλοι πίνουν καφέ – στο σπίτι, τα μπιστρό και την εργασία – συμπεριλαμβανομένων και των στρατιωτών στα χαρακώματα των παγκοσμίων πολέμων. Ο καφές ήταν πλέον ένα σημαντικό μέρος της καθημερινότητας. Οι άνθρωποι έγιναν επιλεκτικοί. Ναι, όλοι έπιναν καφέ – αλλά το μεγαλύτερο μέρος του καφέ που προσφερόταν δεν ήταν πολύ καλό. Κάπου μέσα στην δεκαετία του 1960, οι πιο εκλεκτικοί καταναλωτές του καφέ άρχισαν να ζητούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την προέλευση του ροφήματός τους. Ήθελαν να μάθουν από πού προέρχονταν και πώς ήταν φρυγμένοι οι κόκκοι του καφέ. Συνειδητοποίησαν, επίσης, ότι ο καφές μπορεί να παρασκευαστεί με πολλούς τρόπους. Λέξεις όπως εσπρεσο, καπουτσίνο και λάτε άρχισαν να γίνονται πιο οικίες στους λάτρεις του καφέ. Το Δεύτερο Κύμα ήταν μια πραγματικότητα. Το Δεύτερο Κύμα ήταν σαν προθάλαμος. Οι άνθρωποι άρχισαν να νοιάζονται για τους κόκκους και το ψήσιμο και την προετοιμασία. Ο καλός καφές δεν ήταν πλέον θέμα τύχης, αλλά θέμα επιλογής. Τα χρόνια που ακολούθησαν συνοδεύτηκαν από την ανάπτυξη καφενείων σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλο τον κόσμο. Δύο ή τρεις εμπορικά σήματα (brands) κυριαρχούσαν στην αγορά, καθένα από τα οποία προσέφερε στους καταναλωτές μια σειρά ροφημάτων με βάση το εσπρέσο, που θα ήταν ίδια αν τα παραγγέλνατε στη Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο ή το Σύδνεϋ.
3ο Κύμα Καφέ
Στο Δεύτερο Κύμα καφέ κυριαρχούσαν περιορισμένες αλυσίδες καφέ σε όλο τον κόσμο. Οι πρωτοπόροι του καφέ δεν ήταν ικανοποιημένοι. Ήθελαν περισσότερες λεπτομέρειες και περισσότερες επιλογές και άρχισαν να συγκρίνουν τον καφέ με άλλα πολύτιμα παραδοσιακά προϊόντα, όπως το τυρί ή το κρασί. Το κρασί δεν είναι μόνο κρύο υγρό με αλκοόλ και ο καφές δεν είναι μόνο ζεστό υγρό με καφεΐνη. Κοιτάξτε στην ετικέτα μιας φιάλης κρασιού και θα βρείτε μια πληθώρα λεπτομερειών, συμπεριλαμβανομένης της ποικιλίας σταφυλιών, της θέσης των αμπελιών και του ονόματος του παραγωγού. Γνωρίζετε πότε παράχθηκε και με ποια μέθοδο. Επισκεφθείτε οποιαδήποτε κάβα ή σούπερ μάρκετ, εκεί μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα σε κυριολεκτικά εκατοντάδες φιάλες για να βρείτε αυτό που ταιριάζει απόλυτα με τις γευστικές σας προτιμήσεις και την επιλογή γεύματος. Και το Τρίτο Κύμα ήρθε στο προσκήνιο.
Η άχρωμη επωνυμία των γιγάντων του καφέ δεν είναι πλέον κυρίαρχη. Οι πελάτες κατευθύνονται προς τα μικρά, ανεξάρτητα καφέ που έχουν αγκαλιάσει την επανάσταση του Τρίτου Κύματος. Χώρους όπου αναγνωρίζονται και γίνονται σεβαστά τα διάφορα στάδια παραγωγής καφέ. Γνωρίζουμε με ακρίβεια πώς και πού καλλιεργήθηκαν τα φυτά του καφέ και κατά πάσα πιθανότητα γνωρίζουμε ότι οι εργάτες είναι επαρκώς πληρωμένοι. Ξέρουμε ποιος έψησε τους κόκκους και πότε. Ο καφές θα είναι ακριβώς αλεσμένος για να ταιριάζει με τη μέθοδο εκχύλισης που αναδεικνύει τις καλύτερες ιδιότητες του κάθε κόκκου. Η ζάχαρη θα πρέπει να είναι περιττή και το γάλα, όταν προστεθεί, θα πρέπει να ενισχύσει τη συνολική γεύση και όχι απλά να κρυώσει το καυτό υγρό.
Με απλά λόγια, το τρίτο κύμα έχει να κάνει με τον καλό καφέ, φτιαγμένο καλά. Έχει να κάνει με επιλογή, αλλά και με ακρίβεια.
Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Θα υπάρξει ένα τέταρτο κύμα και τι θα συνεπαγόταν αυτό;
Λοιπόν – κάποιοι λένε ότι ήδη ξεκίνησε. Ισχυρίζονται ότι το τέταρτο κύμα χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή απομάκρυνση από τις μηχανές και την προσέγγιση βραδύτερων μεθόδων εκχύλισης, που αναδεικνύουν τις λεπτότητες της γεύσης – και την αναγνώριση της δουλειάς του barista ως μια αξιόπιστη μορφή τέχνης. Το τέταρτο κύμα ορίζεται, επίσης, από μια βαθύτερη εστίαση στις μεθόδους καλλιέργειας.
Περισσότερες επιλογές. Περισσότερη ακρίβεια.
Το τρίτο κύμα έχει δείξει στον κόσμο ότι ο καφές είναι πολύπλοκος. Ότι μέσα σε κάθε κόκκο είναι κλειδωμένο ένα εκθαμβωτικό φάσμα γεύσεων και αρωμάτων. Ας το απολαύσουμε!
Πηγή: thecoffeeuniverse.org